Geslaagde PACC 2019

/in , /door

Op zaterdag 12-01-2019 zijn we begonnen met het opbouwen van de eerst mast waar de antenne in komt voor de 160 meter band. Alex (PA3DGO), Hennie (PA0LMA) Loek (PA9LUC) en Adrie (PD3AR) waren deze regenachtige dag paraat, om uit te zoeken hoe deze mast werkte en waar we hem het beste konden neer zetten. Wonder boven wonder en redelijk nat stond de mast binnen een uur, zelfs de katrol om de antenne in te hijsen werd niet vergeten. Zo is er een start gemaakt naar een mooi PACC-weekend en hopen we het weekend voor de PACC alles draaiend te hebben.

Zaterdag 19-01-2019 was de dag dat de volgende mast opgebouwd zou worden. Waarom zo vroeg zult u denken, gewoon de vorst die haar intrede in Nederland doet. Maar voor dat de mast stond werden we verast door de XYL van Alex met een heerlijke appeltaart zonder rozijnen. Nu konden we hard aan de slag, met z’n drieën dit keer stond de mast binnen een het uur.   (Wat ervaring niet kan doen) Na een wel verdiend tweede bakkie “pleur” werd besloten om de antenne voor de 160 meterband alvast te plaatsen en aan te sluiten. Toen dit gelukt en getest was zijn we met een goed gevoel naar huis gegaan. Volgende week gaan we weer verder, dan wordt de antenne voor de 80 meterband en de antenne voor de 10 en 15 meterband geplaatst.

We schrijven weer een week later, 26-01-2019. Deze dag zouden we de antenne voor 80 meter en de zelfbouw antenne voor 40 meter van PA0LMA gaan ophangen. Klokslag 10 uur, na het wekelijkse bakkie koffie zijn we naar buiten gegaan. Het was Alex die de katrol aan de staander van de barg vast kreeg, zodoende konden we onszelf het een stuk makkelijker maken. Hennie heeft in Noordwijk nog even snel een mastje gehaald, zodoende kon de antenne voor de 40 meterband ook afgespannen worden.  Ondertussen was Eric-Jan PA1EJ gearriveerd en hij nam het soldeerwerk van de coaxkabels en de voetpedalen voor zijn rekening. Dit keer hielden Henny en Alex zich bezig met de antenne voor de 40 meterband, Loek en Adrie deden hetzelfde voor de 80 meterband. Al snel bleek alles mee te zitten en om 12.30 uur hing alles, inclusief de GPA voor de 10 en 15 meter (Deze stond). Zelfs onze Ben PA2BEN kon het niet nalaten om alvast zijn steentje bij te dragen en hij kwam alvast het e.e.a. brengen. Voldaan en met een hoop plezier hebben wij deze dag weer opgebouwd en afgesproken dat we van de week en volgende week zaterdag alles gaan testen en inrichten. 

Op 2 februari was het, het laatste weekend voor de PACC en vandaag werd benut om de shack in te richten. In alle vroegte werden we verast door Markus (PE2HOY) met gebak en vlaai. Na deze gezellige opstart zijn we de shack in gedoken om alles klaar te zetten en het e.e.a. te testen. Stop 5 mannen met 5 meningen in 1 shack en het zijn net vrouwen, alleen het eindresultaat is anders. Na ruim 2 uur stond alles en ook alles was getest, dit alles onder toezicht van onze senior Piet (PD2O). Zelf Jaap (PA7DA) kon nog mooie plaatjes schieten met zijn drone ondanks de regen. Voor nu eind goed al goed. Volgende week verzamelen we om 11 uur om dan onder genot van een bakkie en wat lekkers toe te werken naar een supergezellig weekend.

9 februari rond de klok van half 11 druppelde de crew van PI4LDN binnen op het QTH. Eerst een bakkie met een stuk vlaai en daarna de laatste aanpassingen/voorbereidingen. Zo werd het mastje voor de 40 meter antenne vastgezet en de coax van de 160 meter antenne vervangen. Ondertussen werden de pc’s opgestart en de log programmaatjes geïnstalleerd. Om half 1 werd er nog even stevig geluncht zelfs met heerlijke Kattukse seekaekke van Alex (PA3DGO), om vervolgens onze posities in te nemen. Na een wat onwennig begin had Ben (PA2BEN) de smaak te pakken en op de 40 meter werden al snel de eerste verbindingen gemaakt.

Zo was het onze Jaap (PA7DA) die zich deze shift uit mocht leven op de 20 meter band. Alleen hier vielen de condities wat tegen of zou het komen dat Jaap nog in de FT8 modes stond. Hennie (PA0LMA) draaide ondertussen lekker op de 80 meterband. Ook diverse toeschouwers kwamen op locatie kijken en onze senior Piet (PD2O) vermaakte zich best. Na een paar uur werd er ook besloten dat er gewisseld werd en nu mochten Adrie (PD3AR), Alex en Loek (PA9LUC) hun kunsten vertonen. De avond deed langzaam zijn intrede en ook voor de inwendige mens moest gezorgd worden. Na de soep van vanmiddag werd er besloten om zelf maar shoarma te maken. En alsof hij het rook, stipt op tijd kwam Eric-Jan (PA1EJ) ons helpen met eten. Langzaam werd het rustiger en bleven er 5 operators over. Buiten Hennie, Alex, Loek en Adrie, was nu ook Rob (PA3RG) gearriveerd om met ons de nacht door te brengen. De 20 meter hebben we deze avond even gelaten voor wat het was, maar de 160 meter was echt leuk werken. Hennie heeft zich daar uitgeleefd op de cw en de overige operators op de andere banden. Vooral Rob waarvoor het de eerste keer was dat hij een contest draaide had het prima naar zijn zin. Toen het om 3 uur wel erg stil werd hebben we dan ook wijs besloten om een paar uurtjes te gaan slapen. Na het nuttige van een kindercola werd er afgesproken dat we om 8 uur weer zouden gaan starten. Ook de zondag morgen zijn er nog diverse leuke overzeese verbindingen gemaakt, vooral de 80 meterband was open. Voordat we het wisten was het dan ook 13 uur en was de tijd voorbij. Wat we nog wel willen vermelden is, dat de verbinding met Marcus (PE1HOY) ook is gelukt ondanks we dit meer niet hadden verwacht. In totaal hebben we meer dan 650 stations gewerkt, zodra dit allemaal verwerkt is zullen we dit ook melden. Na het opruimen van de diverse spullen zijn we ieder ons eigen weg weer gegaan. Alleen de evaluatie en het opruimen van de masten moeten we binnenkort nog even doen, maar dit zal ook goed komen. Ik denk dat ik niets te veel zeg en namens Ben, Hennie, Jaap, Adrie, Alex, Loek, Rob, Eric-Jan, Markus en Piet. Iedereen bedankt voor de inzet, hoe klein of groot ook en tot volgend jaar

PB1ØØIAU?

/in , /door

Onlangs zocht Jan Budding PA1UN contact met de VERON Afdeling Leiden met een wel heel leuk verzoek. Jan en zijn maatje Wim van Aard PA3AJI zijn al jaren als amateurastronomen verbonden aan de amateur sterrenwacht Tivoli (voorheen Simon Stevin), tegenwoordig in Oudenbosch, en vierden onlangs met het speciale evenementenstation PA75STAR het 75-jarig jubileum van astronomie in West-Brabant.

Jan kwam met het verzoek om als afdeling bij de Oude Sterrewacht van Leiden een amateurstation op te zetten ter viering van het 100 jarig jubileum van de International Astronomy Union. De IAU is op 28 juli 1919 in Leiden opgericht dus als er één plek in aanmerking komt voor een bijzonder station dan is het daar wel. Vanaf Tivoli brengen zij PA1ØØIAU in de lucht, vermoedelijk in mei.

Onlangs, tijdens een overleg met de beheerder van de Oude Sterrewacht, kwam naar voren dat aldaar een “midzomerweekeinde” wordt gehouden, en wel van 21 t/m 23 juni. Ons station zou dan het bezoekerscentrum kunnen gebruiken om van aldaar de Oude Sterrewacht via onze hobby te kunnen promoten en geïnteresseerde bezoekers met onze hobby kennis te laten maken. Er werd voorgesteld om ook de weekenden rond Midzomer actief te zijn. Onze roepnaam zal dan PB1ØØIAU. Jan hoopt dat in juli vanaf CAMRAS een derde station in de lucht gaat komen, PC1ØØIAU.

Wat hebben we nodig? We zijn enigszins beperkt in wat we aan antennes kwijt kunnen maar voor HF is er wat te regelen en misschien wat simpels voor 2m en 70cm? Dit afhankelijk van eventuele toegang tot ruimtes met een balkon. De afdeling heeft een mooie HF set dus dat is geen probleem. De speciale roepnaam is ook te regelen. Het gaat vooral om MENSEN! Om mee te denken, een station op te bouwen en om het in de lucht te brengen.

Wie o Wie?
Aanmelden bij het bestuur via a28@veron.nl

73 de Robert PA9RZ

Jacob “Sjaak” Prins NL12869 SK

/in , /door

4 februari is op 83 jarige leeftijd overleden een zeer actief luisteramateur en oud marineman Jacob Prins NL12869.
Tot ongeveer 10 jaar geleden bezocht “Sjaak” zeer geïnteresseerd onze afdelingsbijeenkomsten, maar door ziekte was hij later lichamelijk niet meer in staat.
Eén van zijn dochters vertelde mij, dat hij leefde op “geleende tijd”!
Toch bleef “Sjaak” de luisteramateur en verzond hij zijn SWL-kaarten met een marine-beeltenis naar de vele zendamateurs wereldwijd.
Maandelijks werden de vele QSL-kaarten bij hem gehaald en gebracht, waarvoor dank aan Hans PA1NB.
“Sjaak” was vooral een verwoed verzamelaar van special-eventstations!
Als een nobel mens heeft hij in stilte afscheid genomen en zijn lichaam ter beschikking gesteld aan de wetenschap! 

Namens afdeling Leiden wensen we zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen sterkte toe met de verwerking van dit verlies.

                                                                                          Jaap van Duin PA7DA

Cor van Lit PA2JC SK

/in , /door

Op 29 januari 2019 is Cor van Lit PA2JC overleden. Cor had eerst de call PE0CVL. Cor is geboren in Den Helder en heeft een tijd op vliegveld de Kooi gewerkt als spuiter van vliegtuigen. Later is hij geëmigreerd naar Australië maar is uiteindelijk weer terug naar Nederland gegaan. Weer later is hij in Leiden komen wonen en had hij daar een betrekking bij de Groenoordhallen. De verhalen van zijn bemoeienissen met de optredens van bands blijven mij bij. Zoals een keer dat bij het proefdraaien met een band de elektriciteit aansluiting van de band te licht bleek te zijn. Want toen er een slag op een gitaar werd gegeven trok het bijbehorende lichtorgel zoveel stroom dat de gemeente zekering van 250 Ampere sneuvelde. Ja, daar sta je dan van te kijken. We herinneren Cor als een amateur die veel zelf bouwde en altijd een vriendelijk woord voor een ander had. Cor heeft de leeftijd van 83 jaar gehaald.
Namens de afdeling
Jos PA3ACJ

Antenne-meetdag 2019 Meppel

/in , /door

Afdeling A32 organiseert in 2019 weer een Antenne-Meetdag. In het licht van “meten is weten” organiseert A32 deze dag op zaterdag 11 mei 2019. De metingen worden, zoals reeds vele jaren, gehouden bij wegrestaurant De Lichtmis aan de A28 afslag 22.

Antenne-meetdag, hoe en waar gaan we deze metingen voor u verrichten?
De metingen worden, zoals reeds vele jaren, gehouden bij wegrestaurant De Lichtmis. In het weiland tegenover het restaurant wordt door de ‘Antennemeetgroep’ weer een antenne-meetstand ingericht. Bronantennes staan op 400 meter afstand van de meetstand. Waardoor een homogeen meetveld ontstaat en eventuele reflecties te niet gedaan. Onze nauwkeurig bestuurbare eigenbouw-rotor , die voorzien is van een krachtige stappen-motor, draait de antennes. Om een nauwkeurige aanwijzing van de openingshoek te meten. De spectrumanalyser meet versterking, voor-achterverhouding en staandegolf van de aangeboden antenne. U krijgt natuurlijk een volledige uitdraai van de meting, zodat u deze thuis nog eens rustig kunt nalezen. Het hoeft niet beslist een eigenbouw antenne te zijn wat u laat meten. Nieuwsgierig of de opgegeven fabrieksspecificatie van u antenne klopt? Geef u dan op voor de antenne-meetdag.

Aanmelden antenne-meetdag.
Wilt u iets laten meten? U kunt zich tot uiterlijk 1 mei 2019 opgeven via a32@veron.nl of pe1rqy@veron.nl.

Ook als U niets te meten heeft bent U van harte welkom. Het is altijd een zeer leerzame en ook gezellige dag. Bij onvoldoende deelnemers gaan de metingen niet door. Graag tot ziens op deze bijzondere dag.

Routebeschrijving.
U vindt Restaurant De Lichtmis langs de A28 bij afslag 22. De organisatie hoopt u te mogen verwelkomen op 11 mei!

Vrijwilligers bij de VERON, vele handen maken licht werk

/in , /door

22/01/2019/in Algemeen nieuws /door Johan Jongbloed PA3JEM

Onze vereniging draait volledig op vrijwilligers. Of het nu gaat om bestuurders van afdelingen. Iemand die een velddag of lezing voor de afdeling organiseert. Een lid van één van de commissies. Voorzitter, secretaris van een afdeling of lid van het hoofdbestuur.
Alle vrijwilligers dragen hun steentje bij om de VERON organisatie te laten draaien. En dragen bij om de radiozendamateur een leuke hobby te bezorgen. Amateurradio voor elkaar maar vooral met elkaar.

Vele handen maken licht werk
Dit doen de vrijwilligers belangeloos en allemaal naast de normale bezigheden als een baan, gezin, familie of mantelzorg. Helaas is dit een trend bij alle verenigingen dat leden meer zijn gaan consumeren. Om de werklast te verdelen zijn voldoende vrijwilligers nodig. Vele handen maken licht werk.
Meld je aan als vrijwilliger en help mee

Radiomarkt Assen
Het zijn niet altijd de officiële functies waar vrijwilligers voor nodig zijn. ook commissies kunnen vaak mensen gebruiken die meehelpen om werkzaamheden te doen. Dit kan ook zonder lid te zijn van een commissie. Kijk maar naar de DvdRA (Dag voor de RadioAmateur). Daar helpen vele vrijwilligers mee om deze dag te organiseren maar zijn niet allemaal lid van de evenementen commissie. Vrijwilligers voor en achter de schermen zorgen dat u een leuke dag heeft op een radiomarkten zoals in Groningen, ’t Harde, Beetsterzwaag en ga zo maar door.
Wil je iets voor de vereniging doen? Maar wil je niet direct lid worden van een commissie? Meld je aan door gebruik te maken van het contactformulier. Het wordt bijzonder gewaardeerd! Maar als vrijwilliger aan de slag gaan in een afdeling kan natuurlijk ook. Velddagen, lezingen op afdelingsavonden moeten ook door iemand georganiseerd worden. Meld je aan bij de secretaris van uw afdeling.

Vacatures, vrijwilligers gevraagd
Er zijn ook voldoende vacatures beschikbaar. Alle vacatures zijn te vinden op de vacaturepagina van deze website..
Beknopt overzicht actuele vacatures
Hoofdredacteur Electron
Technische Redacteuren voor Electron
Rubrieksredacteuren voor Electron
Voorzitter jeugd en jongerencommissie
Voorzitter evenementen commissie
Content Editor (Webredacteur) bij de PR-Commissie
Voorzitter VHF-en-hoger Commissie
Secretaris voor onze PR-Commissie
Leden voor onze Jeugd en Jongeren commissie
Quality Modes Manager voor onze VHF en hoger commissie
Weak Signals Manager voor onze VHF en hoger commissie

Heb jij interesse om je schouders onder een van de VERON commissies te zetten? Maak gebruik van ons online webformulier. Ook als je iets voor de vereniging wilt doen maar niet direct in de lijst een geschikte vacature ziet, maar toch iets wilt doen. Aanmelden bij een van de afdelingen om vrijwilligers werk te doen mag natuurlijk ook. Maar natuurlijk alleen als je lid bent van de VERON. Lid worden is heel eenvoudig en kan online

Misschien ook iets voor u!

YOTA 2019 Bulgarije

/in , , /door

Onlangs is bekend geworden dat het YOTA evenement in Bulgarije plaats gaat vinden, dit is jouw kans om mee te gaan. Tijdens de 6 dagen dat je daar bent komen verschillende onderwerpen aan bod zoals het “train the trainer” programma, excursies, een culturele avond en kit building. Je gaat met een team uit Nederland gezamenlijk naar Bulgarije waar je kennis zult maken met de organisatie en de andere deelnemers. Het zal een intensieve week worden met late avonden en vroege ochtenden en een geweldige sfeer. De YOTA zal van 11 Augustus tot 17 Augustus plaats vinden. Voor dit uitgebreide evenement word alleen een vergoeding van 25 euro gevraagd, de reiskosten naar Bulgarije en terug moet je zelf betalen. 

Als teamleider vragen we dat je:
-Tussen de 20 en 30 jaar oud bent
-Een sterk verantwoordelijkheidsgevoel hebt
-Eerdere YOTA ervaring is een pre
-Na het YOTA evenement deelneemt aan het “train the trainer” programma
-Lid van de VERON

Als deelnemer vragen we dat je:
– Tussen de 15 en 25 jaar oud bent
– Niet eerder deelgenomen hebben aan een YOTA zomer evenement
– Geïnteresseerd in het leren van organisatorische skills
– Na het YOTA evenement deelneemt aan het “train the trainer” programma
-Lid van de VERON

Wat is het Train the trainer programma?
Het is een initiatief van de IARU om jeugd programma’s en activiteiten te promoten. Ze doen dit door bijvoorbeeld tijdens de YOTA deelnemers kennis en ervaringen te laten delen, en bij aankomst in eigen land is het dan ook de bedoeling dat je deel uit gaan maken van een jeugd netwerk. In Nederland kun je bijvoorbeeld steun vinden bij de jeugd en jongeren commissie om alles wat je geleerd hebt in de praktijk te brengen. Het komt neer op het idee dat als we meer organiseren voor de jeugd zijn we zichtbaarder ook voor niet zendamateurs, en word het voor iedereen een beetje leuker, interessanter en natuurlijk gezelliger.

Enthousiast geworden? stuur dan je contact gegevens met een motivatie naar: bartvdv4@gmail.com Je hebt tot 28 Februari om je aan te melden. Voor vragen kun je ook mailen naar het aanmeld adres.

Bart van der Veer PD2BRT

Nederland gaat uitbarstingen op de zon in real-time monitoren

/in /door

ASTRON (Nederlands instituut voor radioastronomie) en S[&]T (Science [&] Technology) starten met de bouw van een zonneradiotelescoop die uitbarstingen op de zon direct signaleert. Aanleiding voor de bouw is een verzoek van het Ministerie van Defensie. Ook het KNMI (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut) neemt deel aan dit project. De eerste fase van het project DISTURB (Disturbance detection by Intelligent Solar radio Telescope of (Un)perturbed Radiofrequency Bands) waarin het ontwerp van de radiotelescoop wordt ontwikkeld had op 30 januari de kick-off.

Uitbarstingen op de zon komen regelmatig voor en geven over het algemeen geen problemen als ze klein zijn. Af en toe zijn de uitbarstingen echter zo intens dat ze radars, gps-ontvangers of radioverbindinsgen ernstig kunnen storen. Zo ondervond in 2015 het vliegverkeer in Zweden ernstige vertraging doordat een radar op de luchthaven van Malmö werd verblind. Het Ministerie van Defensie en het KNMI willen militaire en civiele gebruikers van antennesystemen voor dergelijke intense uitbarstingen kunnen waarschuwen. De zonneradiotelescoop van het project DISTURB voedt hun waarschuwingssystemen met de noodzakelijke data.

“Het is geweldig dat technieken uit de radiosterrenkunde een direct maatschappelijke toepassing krijgen.” Zegt Michiel Brentjens, radiosterrenkundige bij ASTRON.

Tot nu toe zijn er praktisch geen vergelijkbare instrumenten die in real-time storingsgegevens van de zon kunnen leveren. Degene die er zijn, zijn niet toegankelijk, hebben een minder goede kwaliteit of produceren met een aanzienlijke vertraging, wat op cruciale momenten problematisch kan uitpakken. Daarom hebben ASTRON, S[&]T en het KNMI de handen ineengeslagen en zetten zij nu de eerste stap naar een telescoop die metingen van extreme uitbarstingen op de zon vrij toegankelijk maakt.

Nadat het ontwerp van de zonneradiotelescoop voltooid is, wordt er in het vervolgproject een eerste prototype op volle schaal gebouwd. Daarna kan er worden opgeschaald naar 12 tot 20 stations wereldwijd verspreid, zodat de radiotelescoop een globale dekking heeft. De telescoop wordt gebaseerd op het model van antennes van verschillende bestaande en toekomstige telescopen zoals LOFAR (LOw Frequency ARray, radiotelescoop van ASTRON) en SKA (Square Kilometer Array).

Wanneer de telescoop detecteert dat er een uitbarsting op de zon plaatsvindt, zal LOFAR hier op reageren door o.a. radiofoto’s van de zon te maken en het Ministerie van Defensie zal weten dat ze storing kunnen ondervinden op hun systemen. Daarnaast is deze ontwikkeling belangrijk voor de internationale civiele luchtvaart die effecten van de zon steeds meer meeneemt in haar procedures.

S[&]T leidt het project. De verwachting is dat de eerste fase van het project waarin het ontwerp tot stand komt 15 maanden in beslag zal nemen.

PI4LDN heeft het goed gedaan met de 11 steden contest

/in /door

Ondanks de slechte condities heeft PI4LDN in november meegedaan aan de 11 steden contest. Ieder jaar wordt dit evenement georganiseerd door de VERON, afdeling A14, Friesland Noord. Dit jaar werd het 2 meter gedeelte bemand door Adrie (PD3AR), Alex (PA3DGO) en Eric-Jan (PA1EJ) en het 80 meter gedeelte door Loek (PA9LUC), Markus (PE1HOY) en Hennie (PA0LMA). Buiten de gezelligheid werden er natuurlijk ook verbindingen gemaakt. Zo konden we op 80 meter alle 11 steden stations werken een verdienstelijke 11e plaats van de 35 deelnemers (buiten regio 14) was dan ook ons deel. Op de 2 meter ging het ondanks de slechte condities vrij goed, er werd zelfs gewerkt met Borne (PE2VAV) Het eind resultaat mag er dan ook zijn. Hier zijn we netjes 4e geworden in een deelnemers veld van 15 teams (buiten regio 14) Wij hebben hier 8 van de 11 steden stations kunnen werken. Met een beetje geluk had er hier meer in gezeten. Kortom een geslaagd resultaat die we 19 november willen verbeteren. Voor alle uitslagen en foto’s kunt u kijken op de site van PI4LWD

Nederland gaat samenwerken om de grootste radiotelescoop ter wereld te bouwen

/in , /door

P E R S B E R I C H T
————————————————————————————————————-

28 januari 2019

Nederland gaat samenwerken om de grootste radiotelescoop ter wereld te bouwen

ASTRON, het Nederlands instituut voor radioastronomie, is verheugd dat Nederland gaat meewerken aan de bouw en het beheer van de grootste radiotelescoop ter wereld, de Square Kilometre Array (SKA). Dit ambitieuze project zal leiden tot grote ontdekkingen over de aard van ons universum en lang bestaande vragen beantwoorden. De ministerraad heeft besloten dat Nederland het verdrag tot de oprichting van het internationale SKA-observatorium gaat ondertekenen. ASTRON coördineert de Nederlandse deelname aan SKA.

De bouw van SKA zal de komende jaren worden voortgezet. Op 12 maart 2019 zullen de internationale partners, nu inclusief Nederland, in Rome een verdragsovereenkomst ondertekenen. De 30 miljoen euro die door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap wordt toegekend, vormt de basis voor de Nederlandse deelname om SKA te realiseren.

“Dit zijn spannende tijden voor ons,” zegt prof. Carole Jackson, algemeen en wetenschappelijk directeur van ASTRON. “Nederland zal een volwaardige partner zijn in deze wereldwijde telescoop om een aantal van de mysteries van het universum te onderzoeken. We zijn blij dat de regering heeft besloten om op deze manier te investeren.”

Negen multinationale consortia leggen de laatste hand aan het ontwerp van SKA, waarvan de bouw gepland is om in 2021 te beginnen. ASTRON leidt het consortium dat de antennestations van SKA in West-Australië ontwikkelt. Daarnaast speelt het een grote rol in twee andere consortia waarbinnen oplossingen worden ontworpen voor het combineren en verder verwerken van de enorme hoeveelheden data die de antennes produceren.

SKA wordt de grootste en meest gevoelige radiotelescoop ter wereld. In West-Australië zal de telescoop uit 130.000 antennes bestaan, verspreid over 512 antennevelden. Het ontwerp is gebaseerd op ASTRON’s Low Frequency Array (LOFAR) telescoop. Met al deze antennes gaat SKA enorme hoeveelheden data genereren: één petabit per seconde – meer dan drie keer het wereldwijde internetverkeer in 2018.

Een netwerk van SKA Regional Centres zal de SKA-gegevens verwerken en archiveren, waarbij het enorme volume data wordt omgezet in wetenschappelijke ontdekkingen. Nederland zal een Science Data Centre (SDC) opzetten om werkgelegenheid te bieden aan hoogopgeleide onderzoekers, ontwikkelaars en ondersteunende (ICT) dienstverleners. Door krachten te bundelen en samen te werken met andere data-intensieve sectoren, ontstaat een publiek-privaat, multidisciplinair cluster dat zich richt op data science.

Dr. Michiel van Haarlem, hoofd van het SKA Office Nederland bij ASTRON, voegt toe: “Binnen dit project is overeengekomen dat de deelnemende landen een proportioneel aandeel krijgen in contracten voor de bouw van SKA. Nederlandse bedrijven en instellingen zijn goed gepositioneerd om contracten te winnen op veel gebieden, bijvoorbeeld voor de levering van elementen van de telescoop en slimme software.”

SKA zal naar verwachting een enorme impuls geven aan het brede astronomische onderzoek: van het testen van Albert Einstein’s algemene relativiteitstheorie, het onderzoeken van het vroege heelal en het ontstaan van de eerste sterren en sterrenstelsels, het in kaart brengen van de magneetvelden in het heelal, het verhelderen van de mysterieuze snelle radioflitsen, de studie van planeten rond nabije sterren, tot aan het zoeken naar een antwoord op een van de grootste mysteries voor de mensheid: zijn we alleen in het heelal?

“SKA zal een echt transformationeel instrument zijn, in staat om direct waterstofgas in het jonge universum te visualiseren,” zegt prof. Leon Koopmans (Rijksuniversiteit Groningen). “Dit gas vormde bijna alles dat we nu om ons heen zien. Het ontdekken en in kaart brengen van waterstof in de periode nadat Kosmische Achtergrondstraling werd uitgezonden zal een grote lacune in onze kennis opvullen.”

Prof. Ralph Wijers (Universiteit van Amsterdam), voorzitter van de Raad voor de Sterrenkunde, vult aan: “Deelname aan SKA was een topprioriteit voor de Nederlandse astronomische gemeenschap in haar strategisch plan. Ik ben enthousiast over de wetenschappelijke mogelijkheden die het onze gemeenschap biedt en ik ben blij dat de lange geschiedenis van de Nederlandse expertise in radioastronomie nu kan worden vertaald in een lidmaatschap van het eerste wereldwijde observatorium.”

Het SKA-project zal niet alleen een grote wetenschappelijke impact hebben, maar ook technologische innovatie stimuleren. Ontwikkelingen op het gebied van antennes, datatransport, software en rekenkracht zullen worden bevorderd door de eisen van SKA.

 

Ter aanvulling!

Op 20 april organiseert afdeling Leiden een excursie naar Astron in Dwingeloo. Aanmelden via pa7da@veron.nl