18 januari geen bijeenkomst
Hoewel onder voorwaarden, maar een te korte voorbereidingen kan de bijeenkomst van 18 januari helaas niet doorgaan. We hopen dat de bijeenkomst in februari wel mogelijk is.
Hoewel onder voorwaarden, maar een te korte voorbereidingen kan de bijeenkomst van 18 januari helaas niet doorgaan. We hopen dat de bijeenkomst in februari wel mogelijk is.
De Europese onderzoeksraad (ERC) heeft twee van zijn prestigieuze startbeurzen toegekend aan ASTRON-wetenschappers voor onderzoeksprojecten met de LOFAR radiotelescoop. In één project wordt LOFAR ingezet om gedetailleerde beelden van bliksems op aarde te creëren; het andere project zet zich in om ruimteweer en magnetische velden rondom exoplaneten te detecteren.
LIFT
Dr. Brian Hare zal leiding geven aan het project LIFT (Lightning corona Imaging From a radio Telescope), dat de LOFAR radiotelescoop in zal zetten om ongeëvenaarde beelden van bliksems te creëren, die precies en gedetailleerd genoeg zijn om ze met state of the art bliksem-modellen te vergelijken.
Bliksem is al sinds de tijd van Benjamin Franklin een onderwerp van wetenschappelijk onderzoek, maar we begrijpen er nog steeds maar weinig van. Met de toenemende klimaatverandering en daarmee de hoeveelheid blikseminslagen op Aarde – en omdat veel bronnen van groene energie, zoals windturbines, vatbaar zijn voor bliksemschade – is het belangrijker dan ooit om dit fenomeen te begrijpen.
Experimenteel natuurkundige Hare (ASTRON, het Nederlands instituut voor radioastronomie en het Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen) en zijn team gebruiken de LOFAR radiotelescoop om 3D-beelden van bliksems te creëren (afbeelding 1). LOFAR doet dit veel gedetailleerder dan andere radio-instrumenten dit kunnen, legt Hare uit. De meeste instrumenten die bliksems meten hebben een resolutie op een schaal van 100 tot misschien 10 meter in omvang, terwijl bliksem-modellen op een veel kleinere schaal werken. Dit maakt het extreem moeilijk om echte metingen te vergelijken met deze modellen. LOFAR echter, kan bliksems meten op een schaal van 10 tot 1 meter, waarmee de metingen een orde van grootte gedetailleerder zijn. LOFAR verricht deze metingen ook een stuk sneller: waar de meeste radio-instrumenten metingen met intervallen van microseconden verrichten, doet LOFAR dit met intervallen van nanoseconden. Hare: “LOFARs metingen komen heel dicht bij de schaal die door de modellen wordt gebruikt. Met de ERC-subsidie willen we de resolutie van LOFAR nog hoger krijgen, zodat we eindelijk echte metingen met de modellen kunnen vergelijken, om zo veel meer te leren over hoe bliksem werkt.”
LOFAR krijgt momenteel een upgrade naar LOFAR 2.0, wat de timing van metingen nog nauwkeuriger maakt en de radiotelescoop een nog bredere frequentieband voor metingen geeft. Hare en zijn team zullen hun subsidie van 2,1 miljoen euro ook inzetten voor de ontwikkeling van beamforming-technieken, waarmee ze verschillende radiogolven, afkomstig van verschillende plaatsen binnen de bliksem zelf, kunnen onderscheiden. Ze zullen ook methodes ontwikkelen om de polarisatie van elektrische stromen in de bliksemflits te meten, om zo beter te begrijpen hoe elektrische stroom door bliksem heen reist. Met de subsidie kan Hare ook twee extra PhD en één postdoc voor zijn onderzoeksteam aanstellen.
STORMCHASER
Dr. Harish Vedantham, astronoom bij ASTRON en universitair docent aan de Rijksuniversiteit Groningen, ontvangt een ERC Starting Grant om zowel ruimteweer-fenomenen als voor het eerst magnetische velden rondom exoplaneten te detecteren. Ruimteweer wordt veroorzaakt door sterren, die enorme hoeveelheden plasma en hoogenergetische deeltjes uitstoten, die schadelijk kunnen zijn voor de atmosfeer van een planeet (afbeelding 2). Dr. Vedantham: “Met deze subsidie zijn we in staat om signalen op te vangen die typisch zijn voor plasma-uitstoten afkomstig van sterren, buiten onze eigen Zon. Dat is een belangrijke stap in het uitzoeken om welke sterren er mogelijk bewoonbare planeten draaien.”
De Aarde heeft een verdedigingsmechanisme tegen ruimteweer dat van de Zon afkomstig is: haar magnetische veld. Maar de magnetische velden van exoplaneten zijn nog niet direct gemeten. Dr. Vedantham: “We hebben verschillende wetten van zogenoemde schaalvergroting die de magnetische velden van exoplaneten voorspellen, maar ze zijn nog nooit empirisch getest met echte data.” Vedanthams project zal gebruikmaken van LOFAR-data om de magnetische veldsterktes van exoplaneten vast te stellen, om zo de juiste schaalvergrotingswet vast te stellen. “Dit is een grote sprong voorwaarts, want het weten wat het magnetisch veld van een exoplaneet is, is een cruciaal onderdeel van de puzzel om vast te stellen of deze bewoonbaar is.”
Vanwege de zwakte en zeldzaamheid van dergelijke radiosignalen van buiten ons zonnestelsel, moet het project flinke technische uitdagingen tackelen. Dr. Vedantham en zijn studenten, gesubsidieerd door de ERC Starting Grant met een waarde van 1,5 miljoen euro, zullen door 10 petabyte aan LOFAR-radiogegevens spitten. Dat is meer dan een miljoen cd’s, of duizend harde schijven van 1 TB aan data. De zwakke signalen die interessant lijken, moeten ook nog eens geautomatiseerd gescheiden worden van door mensen gegenereerde radiosignalen. “Nog niemand heeft geprobeerd om door zoveel data te spitten om deze zwakke signalen te vinden. Je hebt hiervoor echt een subsidie-instrument met de ambitie en de schaal van de ERC Starting Grant nodig om dit mogelijk te maken. Ik ben erg enthousiast om aan het begin van deze opwindende zoektocht te staan”, aldus Vedantham.
Afbeeldingen
Afbeelding 1: LOFAR-metingen van een blikseminslag
Het meten van een bliksem door de tijd heen. De linker afbeelding toont LOFAR-metingen van een blikseminslag van bovenaf. Elke stip staat voor een afzonderlijke meting, waarbij het verschil in kleur een verschil in tijd van een meting aangeeft. De stippen verschuiven door de tijd van een rode kleur naar een blauwe. De rechter afbeelding toont metingen van dezelfde blikseminslag, maar dan van de voorkant/zijkant. Door de linker en rechter afbeelding te combineren, kan er een 3D-afbeelding van een blikseminslag worden gemaakt. Door de data van de metingen in tijd toe te voegen, kan er een 3D-animatie van de blikseminslag worden gemaakt. (Credit: Brian Hare)
Animatie van hoe LOFAR blikseminslagen meet: https://www.youtube.com/watch?v=UcKQSG_3MUk
Afbeelding 2: Artist’s impression van ruimteweer
Deze afbeelding toont een artist’s impression van een zonnevlam die een grote hoeveelheid plasma richting de Aarde slingert. Het magnetische veld van de Aarde creëert een beschermende holte (getoond in paars) en beschermt onze atmosfeer, die leven mogelijk maakt. Het project STORMCHASER zal deze processen in andere sterrenstelsels bestuderen. (Credit: NASA)
Meer informatie over LOFAR: https://astron.nl/telescopes/lofar
Meer informatie over de ERC Starting Grants: https://erc.europa.eu/funding/starting-grants
Gedurende 2022 is Leiden de “European City of Science Leiden 2022”. Leiden European City of Science 2022 is een wetenschapsfestival van 365 dagen, boordevol activiteiten, lezingen, workshops, excursies, tentoonstellingen en evenementen, voor iedereen met een nieuwsgierige geest. Gedurende deze periode wordt het amateurstation PA22L een aantal keren geactiveerd.
Het hoofdthema voor de zendamateurs is “Morse”, maar bij activatie van PA22L zullen we ook ander modes gebruiken. Aangaande dit onderwerp zal Dick Harms PA2DW, als telegrafist, worden geïnterviewd voor een uitzending van Radio Weetlust een programma van Sleutelstad Radio.
Voor informatie zie de website van Leiden2022!
Ook hebben we een subpagina op onze website geactiveerd!
Zendamateurs die lid zijn van de afdeling kunnen zich aanmelden voor het activeren van PA22L. Graag gewenste datum(s) en/of tijdstip(pen) doorgeven voor de agenda!
PA22L zal dit jaar eerst actief zijn van 1 januari t/m 24 april. Later in het jaar zullen de roepletters opnieuw geactiveerd worden!
Voor hen die zich voorbereiden op de N en de F examens een mooie website met veel mogelijkheden. Deze is te vinden op de website van “Falstad“!
In de vorige Nieuwsbrief uitgegeven in November vermelde de voorzitter a.i. Adrie PD3AR dat het de laatste uitgave van het jaar zou worden. Maar de pandemie en de overheid legde ons regels op regels op, waardoor een bijeenkomst met een heerlijke maaltijd een probleem zal gaan worden. Voor ons en de verhuurder is het onzeker of een bijeenkomst op 21 december na 17.00 uur mogelijk is.
Stel dat het wel mogelijk gaat worden op die datum? Dan nog vergt het voor het bestuur een gigantische taak om alsnog iets te organiseren en voor Hennie PA0LMA en Loek PA9LUC een behoorlijke taak om al het eten op een zeer kort termijn te regelen. Dan ook dienen we rekening te houden met een agenda van ons en de leden.
We vragen uw begrip!
Op 18 november jl. overleed Joce van Lit-Ouwerkerk PD0NTB. Zij was de laatste tijd ernstig ziek.
Joce heeft zich zeer verdienstelijk gemaakt voor de afdeling en de VERON in het algemeen.
Zo was zij samen met haar echtgenoot Cor PA2JC SK prominent en actief aanwezig tijdens vele Pinksterkampen en de DNAT.
Voor afdeling Leiden was ze lange tijd bestuurslid, gedurende de jaren 80- en 90 van de vorige eeuw Regionaal QSL-Manager en redactrice van het Leids Nieuws.
Zij was draagster van de Gouden Speld!
We wensen familie en vrienden veel sterkte toe bij dit verlies!
Namens afdeling Leiden
Jos Disselhorst PA3ACJ
Jaap van Duin PA7DA secretaris
Lees het snel in de Verslagenrubriek!
De VERON afdeling A-14 Friesland-Noord nodigt iedereen van harte uit mee te doen aan de 37e Friese 11 steden-contest.
Ook dit jaar zullen velen zich weer inspannen om alle plaatsen te bezetten. De datum van deze contest is zondag 21 november 2021.
Vorig jaar ging het al beter op de 2 meterband door het gebruik van richt antennes, zodat we dit ook nu weer aanbevelen. Een (laag opgestelde) verticale rondstraler heeft meestal niet voldoende bereik voor een groot deel van Nederland. Met 2 meterband richtantennes zal de contest positief beïnvloed worden. Vorig jaar was de belangstelling flink toegenomen. We hopen elkaar ook nu weer aan te treffen. Aan het enthousiasme zal het niet liggen, dat is ieder jaar geweldig en daar is de organisatie heel erg blij mee.
In het reglement staat de wedstrijd omschreven, lees deze nog eens goed door. Heb je vragen? Mail gerust met de organisatie maar lees ook eerst de FAQ’s op de site www.pi4lwd.nl.
Contact en overleg voor de bezetting van steden via pe1cda@veron.nl a.u.b.
Namens de organisatie een goede contest gewenst!
Tom PA2IP en Peter PE1CDA.
Dinsdag 19 oktober is er weer een nieuwe bijeenkomst. Volgens het programma is het onderling QSO, maar Krijn PD9KS presenteert dan ook de foto’s gemaakt tijdens het feest op 9 oktober.
Iedereen is vanaf 20.00 uur van harte welkom in Clubhuis “de Hoystak” van Scouting Scojesa, Sportdreef 6, 2171KM Sassenheim
Zaterdag 9 oktober genoten we van een geweldig feest, onderling QSO en nog een heerlijke Barbecue toe met aangemelde leden, oud leden en een delegatie van VRZA Kagerland!
Foto’s van dit mooie feest tussen Noordwijk en Katwijk zijn te downloaden en in te zien via deze LINK!
Op de website van de VERON wordt gebruik gemaakt van cookies. Wij gebruiken functionele cookies voor het goed functioneren van de website, zoals het onthouden van instellingen en het bijhouden van de inhoud van een winkelwagentje. Analytische cookies gebruiken wij ter verbetering van onze website door het bijhouden van bezoekersstatistieken. Voor deze cookies is geen toestemming van de gebruiker nodig.
SluitenWe kunnen vragen om cookies op uw apparaat te plaatsen. We gebruiken cookies om ons te laten weten wanneer u onze websites bezoekt, hoe u met ons omgaat, om uw gebruikerservaring te verrijken en om uw relatie met onze website aan te passen.
Klik op de verschillende rubrieken voor meer informatie. U kunt ook enkele van uw voorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van sommige soorten cookies van invloed kan zijn op uw ervaring op onze websites en de services die we kunnen bieden.
Deze cookies zijn strikt noodzakelijk om u diensten aan te bieden die beschikbaar zijn via onze website en om sommige functies ervan te gebruiken.
Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn om de website te leveren, heeft het weigeren ervan invloed op het functioneren van onze site. U kunt cookies altijd blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen en alle cookies op deze website geforceerd te blokkeren. Maar dit zal u altijd vragen om cookies te accepteren/weigeren wanneer u onze site opnieuw bezoekt.
We respecteren volledig als u cookies wilt weigeren, maar om te voorkomen dat we u telkens opnieuw vragen vriendelijk toe te staan om een cookie daarvoor op te slaan. U bent altijd vrij om u af te melden of voor andere cookies om een betere ervaring te krijgen. Als u cookies weigert, zullen we alle ingestelde cookies in ons domein verwijderen.
We bieden u een lijst met opgeslagen cookies op uw computer in ons domein, zodat u kunt controleren wat we hebben opgeslagen. Om veiligheidsredenen kunnen we geen cookies van andere domeinen tonen of wijzigen. U kunt deze controleren in de beveiligingsinstellingen van uw browser.
Deze cookies verzamelen informatie die in geaggregeerde vorm wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn, of om ons te helpen onze website en applicatie voor u aan te passen om uw ervaring te verbeteren.
Als u niet wilt dat wij uw bezoek aan onze site volgen, kunt u dit in uw browser hier uitschakelen:
We gebruiken ook verschillende externe services zoals Google Webfonts, Google Maps en externe videoproviders. Aangezien deze providers persoonlijke gegevens zoals uw IP-adres kunnen verzamelen, kunt u ze hier blokkeren. Houd er rekening mee dat dit de functionaliteit en het uiterlijk van onze site aanzienlijk kan verminderen. Wijzigingen zijn pas effectief zodra u de pagina herlaadt
Google Webfont Instellingen:
Google Maps Instellingen:
Google reCaptcha instellingen:
Vimeo en Youtube video's insluiten:
De volgende cookies zijn ook nodig - U kunt kiezen of u ze wilt toestaan: